Het was een moeilijke begroting en bespreking die voorlag. Ze is wat later dan gepland, maar ze was ook wat moeilijker dan verwacht. Ik wil dan ook de voltallige administratie danken die hieraan gewerkt heeft.
We hebben op de twee raadscommissies al van gedachten kunnen wisselen. Vanuit cd&v is er heel veel dat we nog zouden kunnen zeggen en vragen over deze begroting, maar ik denk dat het belangrijkste is dat we hier op de hoofdzaken focussen. Voor ons zijn dat 5 zaken, die ik voor mezelf in het ezelsbruggetje “Zwarte Piet Brengt Veel Snoep” heb gestoken. En ik begin positief
Zwarte: Zachte afvloeiingen, geen naakte ontslagen
Onze fractie is blij dat er een koerswijziging plaatsvond ten opzichte van de speech op die die notoire barbeque. Na de interventies op de raadscommissie financiën van oktober en vorige gemeenteraad is er duidelijk gekozen om niet met de botte bijl door ons personeelsbestand te gaan. Maar het is nog niet helemaal rozengeur en maneschijn. Er zijn nog haken en ogen aan de huidige manier van personeelsaansturing en evaluatie en uiteindelijk moeten we nog steeds 10% van ons personeel laten gaan. Maar essentieel blijft dat er geen naakte ontslagen zullen zijn, waarvoor dank.
Hopelijk biedt de financiële meevaller van 2,8 miljoen euro (aangekondigd door de federale overheid, maar te laat om in de begrotingscijfers te steken) hier ook wat meer ademruimte om misschien meer mensen aan boord te kunnen houden.
Piet: Prestigeprojecten uitgesteld
In de gemeenteraad van september hebben we vanuit onze fractie een oproep gedaan om budget vrij te maken door grote prestigeprojecten uit te stellen. En dat hebben jullie gedaan. We weten dat dat niet evident is.
De eerste besprekingen rond een derde sporthal staken al de kop op in de vorige legislatuur. Rond 2016 droomden, zowel toenmalig cd&v-schepen Luc Van Gastel als de toen nog pas verkozen NVA-voorzitter Pieter Gielis er hardop van. Het was ook één van de eerste grote projecten waarover huidig sportschepen Paul de Swaef veel sprak…
De keuze maken om zo’n projecten uit te stellen, vraagt een opoffering. Begrotingen saneren vraagt offers brengen, het is “kill your darlings”. Dit is het opvallende vlaggenschip van die offers, maar zelfs de kleintjes die doorheen de begroting verstopt zitten, doen pijn om uit te stellen. Het is een pluspunt dat jullie dit durfden doen, waarvoor dank.
Brengt: Budget in het rood
Ons budget gaat de komende jaren structureel in het rood. Van nu tot 2025 blijft de slotsom steeds negatief. We zullen, met de hakken over de sloot, de Vlaamse wettelijke normen wel halen, die befaamde autofinancieringsmarge, maar eigenlijk blijven we schulden maken. Het is enkel door de spaarpot op te eten dat we overleven. Dat is niet gezond.
Hoewel dit op zich niet goed is, kan cd&v Schoten hier wel mee leven. Wij beschouwen deze tijdelijke tekorten als investeringen in menselijk kapitaal. Dit punt gaan we de komende jaren kritisch herbekijken. We vragen alle fracties hier aanwezig om er mee waakzaam over te zijn.
Veel: Verenigingen, waarop de gemeente 10% bespaart
Voor iedereen stijgen de kosten. De inflatie is hoog. Voor onze verenigingen, die pas opstaan uit de coronacrisis, kan dit een doodsteek betekenen. Ik ken al socio-culturele verenigingen die hun leden tijdens de activiteiten aanraden om een extra trui aan te trekken om zo verwarmingskosten te besparen. Ergens had ik gehoopt dat we als gemeente hier toch voor extra steun zouden kunnen zorgen. Maar dat is dus niet het geval… in tegendeel!
De kosten voor de verenigingen zijn gestegen, maar het gemeentelijk budget volgt niet. We geven hetzelfde bedrag als vorig jaar… De nominatieve toelagen, de jeugd- en cultuursubsidies blijven allemaal hetzelfde. Als we kijken naar de werkelijke waarde van de subsidies, is hier een verborgen besparing van 10% op ons middenveld. 10% ! Ik word hier persoonlijk slechtgezind over iedere keer als ik het uitleg.
Snoep: Sociale buffer ontbreekt
Dit is ons tweede grote punt van kritiek. En ik zal mijn best om het stap voor stap uit te leggen, want dit lijkt technisch, maar het gaat over Schotenaren, Schotenaren in nood. Er is budget tekort en geen buffer voor de energie-crisis.
Budget tekort
Ik raad iedereen aan om naar pagina 32 van de begroting te gaan. Daar staat de tabel die onze exploitatie-uitgaven hiervoor weergeeft. Voor de mensen uit het publiek zal ik het kort samenvatten. In 2021 hadden we 2.6 miljoen euro om “Warm Schoten” ( zo noemt deze beleidsdoelstelling) waar te maken. Vorig jaar, met de Oekraïne-crisis, steeg het budget tijdelijk tot 3,1 en komend jaar zou het terugzakken naar 2.8 miljoen.
Op de commissie werd gezegd dat die daling op 2 manieren te verklaren is:
- de kosten voor Oekraïne verdwijnen eruit.
- het budget werd herberekend op basis van de uitgaven van 2020 en 2021.
Maar als we op basis van 2020 en 2021 verder rekenen, missen we, afhankelijk van een lineaire of een proportionele berekening, 7 tot 9% van het noodzakelijke werkingsbudget. Zelfs als we de trend van 20 naar 21 zouden halveren (hoewel de coronacrisis in 2020 sociaal economisch erger was dan in 21) en dan de berekeningen opnieuw doen, blijft er een tekort van meer dan 4,5%. Dit zijn nominale berekeningen.
Geen energiebuffer
Daarboven komt impact van de energiecrisis. Ik ga het met een karikatuur voorstellen, maar het zal de problematiek extra duidelijker maken: Maria en Jos is een gepensioneerd koppel dat in een kleine verouderde villa woont in één van onze bosrijke wijken. Ze hebben altijd genoeg gehad en hadden nooit extra sociale ondersteuning nodig. Ze krijgen rond deze periode een extra hoge afrekening voor gas, die ze niet onmiddellijk kunnen betalen, maar, mits tijdelijk voorschot van het OCMW, zonder problemen op afbetaling kunnen dragen. Alleen kennen ze de weg naar de sociale steun niet, de rekening blijft liggen, het bedrag wordt verhoogd met achterstallen en aanmaningskosten, enz enz.
Om deze mensen op tijd te kunnen helpen, zal er nood zijn aan actief informatiebeleid, een outreachend sociaal beleid. Zo kan ons lokaal bestuur sociale drama’s voorkomen.
Conclusie
Als ik de sint was, zou ik nu gewoon een zak extra geld boven halen, maar jammer genoeg werkt het zo niet. Daarom is mijn fractie met een kammetje door de hele begroting gegaan op zoek naar beschikbaar budget. We hebben daarbij gezocht dat binnen de beleidsdoelstellingen van de huidige meerderheid moet passen, anders dreigen we de politieke afspraken binnen deze meerderheid onderuit te halen. Dat maakte dit geen gemakkelijke zoektocht, integendeel zelfs. Maar, ere wie ere toekomt, mijn collega Erik Maes vond op pagina 148 toch nog iets.
In de nominatieve toelagen staat nog een bedrag komende jaren van 140.000 euro voor de vzw Schoten Geniet. Nochtans heeft de bevoegde schepen bij de debatten over de oprichting steeds gezegd dat we dat in het eerste jaar als startbudget zouden geven, maar vanaf het tweede werkingsjaar dit bedrag zouden verlagen naar opbrengst van de belasting en dat de vzw zelf verantwoordelijk zou zijn voor de andere helft van inkomsten. Met corona hebben we dat “startjaar” nu twee jaar laten duren. We willen hier vanaf 2023 daad bij woord voeren. Daarom dient mijn fractie volgende twee amendementen in.
- Amendement 1: We verlagen de nominatieve toelage 2023 voor de vzw Schoten Geniet, conform de gemaakte afspraken en het beslist beleid, naar 70.000€.
- Amendement 2: We verhogen het exploitatiebudget van de prioritaire beleidsdoelstelling ZLS/001 met 70.000€
Vanuit de meerderheid bleef men Oostindisch doof voor onze amendementen
Resultaat
Omdat deze begroting
- 10% bespaart op personeel,
- 10% bespaart op verenigingen en
- 10% bespaart op Schotenaren in nood,
konden we haar niet goedkeuren. We stemden overtuigd neen.